LÃNH THỔ VIỆT NAM QUA CÁC THỜI KỲ (ui da , Việt Nam cũng ghê lắm chứ ^^)

by **Yoh Nguyen** 2010-03-13, 09:09

LÃNH THỔ VIỆT NAM QUA CÁC THỜI KỲ

Lãnh thổ Việt Nam ngày nay
Lãnh thổ Việt Nam đã được mở rộng từ Bắc vào Nam qua từng thời kỳ trong lịch sử. Thời kỳ đầu, lãnh thổ Việt Nam bao gồm khu vực châu thổ sông Hồng (Đồng bằng Bắc bộ hiện nay). Do đặc điểm địa-chiến lược, trong tiến trình lịch sử các triều đại phong kiến Việt Nam mở rộng lãnh thổ sang phía Đông thì gặp biển, phía Tây thì bị các dãy núi hiểm trở của dãy Trường Sơn ngăn cản, phía Bắc là lãnh thổ của người khổng lồ Hán, nên chỉ có thể lần lượt chinh phục và khai phá về phương Nam. Hành trình Nam tiến kéo dài gần 700 năm, nâng diện tích lãnh thổ từ ban đầu độc lập đến khi hoàn thành lên 3 lần, từ thế kỷ thứ 11 đến giữa thế kỷ 18 lãnh thổ Việt Nam về cơ bản được hình thành và tồn tại như hiện nay.

Buổi đầu độc lập

Sau khi Ngô Quyền đánh bại nhà Nam Hán vào năm 938, đưa Việt Nam (Đại Cồ Việt, sau là Đại Việt) vào kỷ nguyên độc lập, lãnh thổ Việt Nam bao gồm khu vực Bắc Bộ và 3 tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh. Tương đương với lãnh thổ cũ nước Văn Lang của các vua Hùng
Sát nhập Tây Bắc

Năm 1014, tướng nước Đại Lý là Đoàn Kính Chí đem quân vào chiếm đóng châu Vị Long (nay là huyện Chiêm Hóa - Tuyên Quang) và châu Đô Kim (nay là huyện Hàm Yên - Tuyên Quang), vua Lý Thái Tổ sai con là Dực Thánh Vương đi đánh dẹp, quân Đại Lý đại bại, nhân cơ hội đó nhà Lý sát nhập luôn khu vực ngày nay là Hà Giang vào Đại Việt.

Năm 1159, nhân khi nước Đại Lý suy yếu, vua Lý Anh Tông và Tô Hiến Thành đã tiến hành thu phục vùng đất của các tù trưởng dân tộc thiểu số người Bạch ở bắc Yên Bái, nam Lào Cai vào lãnh thổ Đại Việt.

Năm 1478, vua Lê Thánh Tông, sau khi thu phục tiểu vương quốc Bồn Man của người Thái đã sát nhập vùng Sơn La, các huyện phía tây Thanh Hóa, Nghệ An ngày nay vào đất Đại Việt.

Năm 1885, Pháp (khi đó đang xâm lược Việt Nam) đã gây chiến với nhà Thanh tranh giành ảnh hưởng ở miền bắc Việt Nam và giành được chiến thắng. Công ước Pháp-Thanh 1885 đã đưa về vùng đất Lai Châu, Điện Biên, bắc Lào Cai ngày nay thuộc về xứ Bắc kỳ.

Quá trình Nam tiến

Các triều đại phong kiến của Việt Nam liên tục mở rộng lãnh thổ xuống phía Nam.

Nhà Lý: Năm 1069, Lý Thánh Tông nam chinh đánh Chiêm Thành và bắt được vua Chiêm về Thăng Long. Để được tha vua Chiêm đã dâng vùng đất phía bắc Chiêm Thành là tỉnh Quảng Bình và bắc Quảng Trị ngày nay cho Đại Việt.

Nhà Trần: Năm 1306 vua Chế Mân của Chiêm Thành cắt đất vùng Thừa Thiên-Huế và nam Quảng Trị ngày nay cho vua Trần Anh Tông để làm sính lể cưới công chúa Huyền Trân của Đại Việt, biên giới phía nam của Đại Việt tiến đến đèo Hải Vân.

Nhà Hậu Lê: Năm 1471 vua Lê Thánh Tông đưa 20 vạn quân tiến đánh vào kinh đô Đồ Bàn (Bình Định) của Chiêm Thành, kinh đô Đồ Bàn sụp đổ. Lê Thánh Tông đã sát nhập vùng đất bắc Chiêm Thành vào Đại Việt (ngày nay là 3 tỉnh Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định). Phần đất còn lại của Chiêm Thành, vua Lê Thánh Tông đã chia làm 3 vương quốc và giao cho tướng, hoàng thân còn lại của Chiêm Thành trấn giữ và có nghĩa vụ triều cống Đại Việt. Đến năm 1471 lãnh thổ phía nam của Đại Việt tiến đến đèo Cù Mông (bắc Phú Yên ngày nay).
Thời kỳ Trịnh, Nguyễn phân tranh: Do áp lực tấn công của các chúa Trịnh ở Đàng Ngoài và nhu cầu đất đai, các chúa Nguyễn đã tiến hành những đợt nam tiến vĩ đại, mở rộng lãnh thổ Đại Việt chưa từng thấy.

- Năm 1611, Nguyễn Hoàng tiến chiếm vùng đất của Chiêm Thành mà ngày nay là Phú Yên

- Năm 1655, Nguyễn Phúc Tần tiến chiếm vùng Khánh Hòa của Chiêm Thành
- Năm 1693, Nguyễn Hữu Cảnh tiến chiếm và chính thức sát nhập phần còn lại của vương quốc Chiêm Thành là Bình Thuận, Ninh Thuận

- Năm 1698, Nguyễn Hữu Cảnh vào Sài Gòn lập dinh, chia trấn, bổ nhiệm quan lại chính thức đưa khu vực các tỉnh miền Đông Nam Bộ của Chân Lạp vào lãnh thổ Đàng Trong.

- Năm 1718, Mạc Cửu (thương nhân người Hoa) người khai phá vùng đất Hà Tiên, Kiên Giang (của Chân Lạp) xin nội thuộc chúa Nguyễn, chúa Nguyễn phong chức Tổng binh cai quản

- Từ năm 1736-1739, Mạc Thiên Tứ (con Mạc Cửu) khai phá thêm vùng đất Cà Mau, Bạc Liêu, Sóc Trăng (của Chân Lạp) đưa vào lãnh thổ Đàng Trong.

- Từ năm 1732-1757, do nhu cầu được các chúa Nguyễn hỗ trợ lên ngôi và bảo vệ trước Xiêm La, lần lượt các vua của Chân Lạp đã dâng từng phần vùng đất còn lại ở đồng bằng sông Cửu Long cho các chúa Nguyễn.
Năm 1830, Minh Mạng sát nhập vùng Tây Nguyên vào lãnh thổ Việt Nam.

Thời Pháp đô hộ

Thực dân Pháp thành lập Liên bang Đông Dương bao gồm:
Bắc kỳ (Tonkin)

Trung kỳ (Annam)

Nam kỳ (Cochinchine)
Lào (Laos)

Cao Miên (Cambodge)

Chiến tranh Việt Nam
Từ 1954 đến 1975, Việt Nam bị chia đôi tại vĩ tuyến 17:

Miền Bắc là Việt Nam Dân chủ Cộng hòa

Miền Nam là Việt Nam Cộng hòa
Việt Nam ngày nay

Lãnh thổ Việt Nam ngày nay có hình chữ S chạy dài theo hướng Đông Nam của bán đảo

Đông Dương, từ Hà Giang tới Cà Mau.

Diện tích khoảng 329.314 km²

Khoảng cách từ bắc tới nam là khoảng 1.650 km

Đường bờ biển dài 3.260 km

Lãnh hải rộng lớn (Việt Nam tuyên bố 12 hải lý ranh giới lãnh hải, thêm 12 hải lý tiếp giáp nữa theo thông lệ và vùng an ninh, và 200 hải lý làm vùng đặc quyền kinh tế). Hai quần đảo lớn là Trường Sa, Hoàng Sa. Đảo lớn nhất là Phú Quốc và rất nhiều các hòn đảo nhỏ khác.

Cuộc Sống Việt _ Theo http://vi.wikipedia.org

(:mon]11